Φτάνουν πια τα λόγια! Σχετικά με την, εκ νέου, εμφάνιση ιδέας περί ίδρυσης «Μουσείου Απόδημου Ελληνισμού». Επιστολή διαμαρτυρίας του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού Σουηδίας!!!

Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού Σουηδίας     

 Ανοιχτή επιστολή με αποδέκτες:

Ειδική μόνιμη επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς της

Ελληνικής Βουλής

Υπουργεία: Εξωτερικών και Πολιτισμού

ΓΓΑΕ

ΣΑΕ-ΠΕ

 Με αφορμή τη διοργάνωση μιας συναυλίας-αφιέρωμα στους "Έλληνες του Κόσμου" στις 9 Σεπτεμβρίου, στο Ηρώδειο, διαβάσαμε σχετικό δημοσίευμα στην  εφημερίδα "Καθημερινή" (Τετάρτη, 28 Αυγούστου2013) πως: «εκεί θα είναι»  το ραντεβού  για την «Ομογένεια»... και πως:

 " Συνθέτες, ποιητές, ζωγράφοι, ερμηνευτές, ηθοποιοί, θα συμμετάσχουν για πρώτη φορά στη μεγάλη γιορτή του Απόδημου Ελληνισμού, που εδώ και 23 χρόνια λαμβάνει χώρα στο ξωκλήσι της ξενιτιάς στον Άι Γιάννη, στα Μακρίσια της Ολυμπίας στις αρχές Αυγούστου. Σκοπός τώρα είναι η ίδρυση εκεί, Μουσείου Απόδημου Ελληνισμού και η δημιουργία γλυπτού

αγάλματος για τον Ελληνισμό της Διασποράς, του γλύπτη Θόδωρου Παπαγιάννη.

Ακόμη ότι η «Γιορτή του Ελληνισμού» αποτελεί θεσμό εδώ και 23 χρόνια, και διοργανώνεται από τις ενώσεις «Οι Φίλοι του Άι Γιάννη» και «Το ξωκλήσι της ξενιτιάς»,υπό την αιγίδα των υπουργείου Εξωτερικών και Πολιτισμού, της Διακομματικής Επιτροπήςτης Βουλής για τον Απόδημο Ελληνισμό, του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ)."

 Έχουμε στο παρελθόν χαιρετίσει με μήνυμά μας την διοργάνωση αυτής και παρόμοιων πολιτιστικών εκδηλώσεων. Αν μη τι άλλο περνούν σίγουρα το μήνυμα στη μητροπολιτική Ελλάδα για την ύπαρξη και δράση του εκτός συνόρων ελληνισμού.

Αυτό που ωστόσο μας ξένισε "λιγάκι" είναι ότι την εκδήλωση αυτή, θέτουν υπό την αιγίδα τους τα υπουργεία Εξωτερικών και Πολιτισμού, η «Διακομματική Επιτροπήτης Βουλής για τον

Απόδημο Ελληνισμό» (ονομάζεται πλέον: Ειδική μόνιμη επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς), και το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ).

Βέβαια "αιγίδα" μπορεί να σημαίνει από χρήση του ονόματος έως μικρή ή και μεγάλη οικονομική και υλικοτεχνική στήριξη. Για "εσωτερική" κατανάλωση και προβολή κάποιων στο όνομα "των Ελλήνων του Κόσμου". Πάλι ας είναι.

Αλλά "τώρα" και έξαφνα οι διοργανωτές  παρουσιάζονται με στόχους που ξεπερνούν την τοπική δράση της εν λόγω εκδήλωσης και προσπαθούν να θέσουν μεγαλεπήβολους στόχους ("Μουσείο Απόδημου Ελληνισμού", «ραντεβου για την Ομογένεια»). Στόχοι που εκλαμβάνονται πως άμεσα και έμμεσα υποκαθιστούν ότι δημιουργήθηκε και υπάρχει στον απόδημο/οικουμενικό ελληνισμό και "βγάζουν μάτι".

Έτσι λοιπόν, σκοπός ΤΩΡΑ είναι η ίδρυση, εκεί στη Μακρίσια της Ολυμπίας, Μουσείου Απόδημου Ελληνισμού (όχι της αποδημίας) και η δημιουργία γλυπτού αγάλματος για τον Ελληνισμό της Διασποράς.!!!

Κι αυτό με την άμεση συγκατάθεση αλλά και την έλλειψη στοιχειώδους "συλλογικής μνήμης" όλων αυτών των "αρμοδίων" που θέτουν υπό την αιγίδα τους την εκδήλωση.

Βέβαια η "Καθημερινή" αναφέρει ως πηγή το AMΠE, το οποίο δεν φαίνεται να ανέτρεξε ούτε καν στο δικό του "αρχείο" για το θέμα του "Μουσείου"...

 Οι διοργανωτές έχουν βέβαια τα τελευταία χρόνια αναφερθεί σε διάφορα δημοσιεύματα στην "ιδέα", στην ευχή (;), "σύνθημα" ή στο μέσον με το οποίο προσπαθούν να αποσπάσουν την προσοχή των ΜΜΕ και να προσελκύσουν  με "παχιά λόγια" τα φώτα της δημοσιότητας  για ένα θέμα που δεν είχαν ή έχουν  άμεση σχέση. Αποφύγαμε να απαντήσουμε παλαιότερα. Σκεφτήκαμε πως έγινε από άγνοια.  Αλλά η "ιδέα" συνεχίζει απροκατάληπτα να προβάλλεται, μάλιστα με "στοιχεία πατρότητας"και με επίκληση της θετικής άποψης για την «ιδέα» ενός εκ των μεγάλων δημιουργών των ελληνικών γραμμάτων και τεχνών.

 Απλός ενθουσιασμός λόγω κεκτημένης ταχύτητας με στόχους πέραν γνωστικών αντικειμένων και δυνατοτήτων; Ή ασχετοσύνη κάποιων, άγνοια ή και θράσος;

 Γνωρίζουμε εξ ιδίας πείρας και στοιχείων που διαθέτουμε, πλην πάμπολλων σχετικών αναφορών δημοσιευμάτων σε ημερήσιο και περιοδικό τύπο, ηλεκτρονικά ΜΜΕ, ραδιόφωνο και τηλεόραση, στη διάρκεια της τελευταίας 30-ετίας, πως το θέμα έχει τεθεί στους άρχοντες της μητροπολιτικής Ελλάδας ως θέμα υψίστης σημασίας για τον οικουμενικό ελληνισμό.

Σταχυολογούμε μερικά απο τα στοιχεία διαθέτουμε και που αφορούσαν τη δημιουργία ανάλογου ιδρύματος («μουσείου») για τον οικουμενικό, εξωελλαδικό, απόδημο ελληνισμό, Ελληνισμό της Διασποράς, ελληνισμό του Κόσμου:

 -Ήδη από το 1985 κατατέθηκε πρόταση στο Α΄ Παγκόσμιο Συνέδριο Αποδήμων Ελλήνων (προ ΣΑΕ εποχή), με θέμα τη διάσωση της συλλογικής μνήμης του απόδημου ελληνισμού. Βέβαια η πρόταση ήταν έγγραφη και γι' αυτό δεν καταγράφηκε στα πρακτικά του Συνεδρίουπου συμπεριέλαβαν μόνο τις προφορικές εισηγήσεις!!! Ξέφυγε όμως η αναφορά της κατάθεσης της πρότασης στην ομιλία εκπροσώπου της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων και Κοινοτήτων Σουηδίας.

 -Την άνοιξη 1991 συστάθηκε Ίδρυμα με στόχο να διασώσει, να συλλέξει και να διαφυλλάξει την πολιτιστική κληρονομιά της ελληνικής παροικίας της Σουηδίας (με την αρχική επωνυμία «Ελληνική Βιβλιοθήκηκαι Αρχείο Σουηδίας»). Για την ενέργεια αυτή ενημερώθηκαν άμεσα οι ελληνικές αρχές (Υπουργεία και υπηρεσίες) και ζητήθηκε η υλική στήριξη της προσπάθειας. Ουδείς απάντησε...

 -Το 1994 με πρωτοβουλία και υπο την αιγίδα του Ιδρύματος εγκαινιάστηκε το πρώτο Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού Σουηδίας (ΚΕΠΣ) στην Ευρώπη (αν όχι στον κόσμο), που άρχισε να λειτουργεί συνδυάζοντας τη λειτουργία Βιβλιοθήκης, Αρχείου και Μουσείου δίχως καμιά στήριξη από τη μητροπολιτική Ελλάδα. Την ίδια χρονιά υποβλήθηκε το πρώτο αίτημα συνεργασίας προς το νεοσύστατο τότε Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού.

Σήμερα το ΚΕΠΣ διαθέτει περίπου 30.000 τόμους βιβλίων,το αρχείο της παροικίας  με στοιχεία πολύ πριν το 1830, πολλές χιλιάδες αντικείμενα τέχνης, συλλογή παλαιών και σπανίων εκδόσεων, σημαντική  συλλογή παλαιών χαρτών, συλλογή αρχαίων και νέων ελληνικών νομισμάτων και πάρα πολλά αλλά αντικείμενα μουσειακού χαρακτήρα.

 -Το 1995 έγινε γνωστή η δράση του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού Σουηδίαςστο ΣΑΕ στη Θεσ/νίκη.

 -Το Μάιο του 1997 το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού Σουηδίας ενώ ήδη λειτουργούσε ως Βιβλιοθήκη, Αρχείο και Μουσείο δέχτηκε επίσκεψη από την Διακομματική Επιτροπήτης Βουλής για τον Απόδημο Ελληνισμό και εκπροσώπους του ΣΑΕ-ΠΕ.

 -Στις 4/12/1999 εγκρίθηκε από την ολομέλια του ΣΑΕ-ΠΕ πρότασή μας για τη δημιουργία ιδρυμάτων αντίστοιχων του ΚΕΠΣ στις χώρες που υπάρχουν Έλληνες. Για τη διάσωση και καταγραφή της ιστορίας του οικουμενικού ελληνισμού.

 -Με ημερομηνία 5/10/2001 καταθέσαμε εμπεριστατωμένη πρόταση στη ΓΓΑΕ για τη δημιουργία Ιδρύματος με την επωνυμία "Βιβλιοθήκη, Αρχείο και Μουσείο του Οικουμενικού Ελληνισμού". (Για το θέμα αυτό ζητήσαμε εγγράφως και την αρωγή του τότε προέδρου της  Μόνιμης Επιτροπής της Βουλής για τον Απόδημο Ελληνισμό).

 -Στις 8 Δεκεμβρίου του 2001 καταθέσαμε εκ νέου πρόταση στην 4η συνέλευση του ΣΑΕ-ΠΕ για τη σύσταση αυτοδιοίκητου Ιδρύματος την επωνυμία "Βιβλιοθήκη, Αρχείο και Μουσείο του Οικουμενικού Ελληνισμού", ενώ ταυτόχρονα είδαμε την παραπλήσια πρόταση, επιγραμματικά και με διαφοροποιημένο τίτλο, να ενσωματώνεται στις προτάσεις του εντύπου "με τους Έλληνες του κόσμου".

 -Ένα χρόνο αργότερα (19/11/2002) στείλαμε υπόμνημα στον τότε πρόεδρο του ΣΑΕ κ. Ανδρέα Άθενς για σχετικές ενέργειες και τη σύσταση αυτοδιοίκητου Ιδρύματος την επωνυμία "Βιβλιοθήκη, Αρχείο και Μουσείο του Οικουμενικού Ελληνισμού".

 -Το Φεβρουάριο του 2003 με προφορική παρέμβασή του, ο συντονιστής του ΣΑΕ-ΠΕ κ. Α. Ασλανίδη, ζήτησε η αναστολή των ενεργειών μας για τη σύσταση αυτοδιοίκητου Ιδρύματος για να δημιουργήσει το ΣΑΕ μια «πιο ευέλικτη ΜΚΟ» με ανάλογη επωνυμία.

 -Την άνοιξη του 2004 τέθηκε το θέμα στον Υφ. Υπουργό ΥΠΕΞ, με αρμοδιότητα για τον απόδημο ελληνισμό.

 -Στις 7 Μαρτίου 2005 μοιράστηκε η πρότασή μας για τη σύσταση Ιδρύματος την επωνυμία "Βιβλιοθήκη, Αρχείο και Μουσείο του Οικουμενικού Ελληνισμού" στα μέλη της Μόνιμης Επιτροπής της Βουλής για τον Απόδημο Ελληνισμό.

 -Στις 26 Οκτωβρίου του 2008 στη Συνέλευση του ΣΑΕ-ΠΕ στη Φρανκφούρτη, ζητήθηκε εκ νέου να προωθήσει το ΣΑΕ-ΠΕ την πρόταση μας από το 2001-2 για τη δημιουργία Ιδρύματος με την επωνυμία "Βιβλιοθήκη, Αρχείο και Μουσείο του Οικουμενικού Ελληνισμού". Ταυτόχρονα σχεδόν ανακοινώθηκε από τον Υφ. Υπουργό ΥΠΕΞ -με αρμοδιότητα για τον απόδημο ελληνισμό-η σύσταση ανάλογου Ιδρύματος με έδρα τη Θεσσαλονίκη και σε χώρο παλαιού στρατοπέδου...

 Δεν συνεχίζουμε με αναφορά στις άκαρπες ως σήμερα ενέργειές μας που ακολούθησαν για να βρεθεί χώρος στέγασης ενός παραρτήματος του ΚΕΠΣ στη Β. Ελλάδα και που θα αποτελούσε με βάση υλικό που διαθέτει το ΚΕΠΣ την «απαρχή δημιουργίας ενός πολυσυζητημένου και ανακοινωμένου Μουσείου και Αρχείου του Οικουμενικού Ελληνισμού, που παρά τις διάφορες ανακοινώσεις υπουργείων, ΓΓΑΕ και ΣΑΕ» εδώ και 12 χρόνια, παραμένει "ξεχασμένη άσκηση επί χάρτου».

 Τελικά ποιό είναι το ζητούμενο;

 Σήμερα το ΣΑΕ δεν λειτουργεί! (πότε λειτούργησε;)

Οι ελληνικές αρχές ουσιαστικά, εν μέσω οικονομικής κρίσης, αγνοούν κυριολεκτικά τους ΄'Έλληνες του κόσμου", αλλά ξαναπαίζουν με τα λόγια για δήθεν δημιουργία "Μουσείου για τον Απόδημο Ελληνισμό". τώρα πια που η οικονομία δεν το επιτρέπει. Εκτός βέβαια αν λεφτά πράγματι υπάρχουν αλλά τότε μάλλον μόνο για κάποιους ημετέρους.

Κι εδώ δεν θα αναφερθούμε στις προφορικές και έγραφες υποσχέσεις (5-6 Ολυμπιάδων) για τη στήριξη και διάσωση της συλλογικής μνήμης του οικουμενικού ελληνισμού κι ούτε στα κωμικοτραγικά λάθη "ηγετών" που οδήγησαν και οδηγούν πολιτιστικές εστίες του οικουμενικού ελληνισμού (συμπεριλαμβανομένου του ΚΕΠΣ) στον αφανισμό.

Ιδιαίτερα τη στιγμή που με πρόσχημα την κρίση ο οικουμενικός ελληνισμός τοποθετήθηκε από την πολιτεία ουσιαστικά στο περιθώριο. Λες κι ο μόνος τρόπος που μπορεί να προσφέρει στη μητροπολιτική Ελλάδα είναι οι δωρεές και τα εμβάσματα.

 Δεν είμαστε ενάντια στη δημιουργία "Μουσείου Απόδημου Ελληνισμού".  Αν κι εμείς είχαμε αιτιολογήσει και προτείνει να έχει την έδρα του στη Θεσσαλονίκη ή τα Γιάννενα.

Λέμε όμως βροντερά ΟΧΙ στις περιστασιακές, πρόχειρες και πρόσκαιρες προτάσεις για τη δήθεν δημιουργία του δίχως στοιχειώδεις γνώσεις, υλικό και υποδομή.

Λέμε ΟΧΙ στη δημιουργία μνημείου - κενοταφίου ουσιαστικά- που συμβολικά ενταφιάζει τον οικουμενικό ελληνισμό...

Λέμε ΟΧΙ στην άγνοια, στη λήθη και την καταστροφή της συλλογικής μνήμης του οικουμενικού ελληνισμού που στη σκιά της κρίσης συντελείται σήμερα.

Ζητούμε την άμεση δημιουργία Ιδρύματος με στόχο τη διατήρηση της συλλογικής μνήμης του οικουμενικού Ελληνισμού κι αυτό σε άμεση και ουσιαστική συνεργασία με έμπειρα στον τομέα αυτό, πολιτιστικά ιδρύματα του οικουμενικού ελληνισμού.

Ζητούμε -εδώ και πολλές Ολυμπιάδες- τη δημιουργία κόμβου ουσιαστικής κι αμφίδρομης επαφής του οικουμενικού ελληνισμού με την μητροπολιτική Ελλάδα μέσω ενός τέτοιου ιδρύματος.

Κι αυτά πέρα από κάθε εφήμερη ή και μικροπολιτική σκοπιμότητα.

Ας ανασηκωθεί επιτέλους ο ελληνισμός στηριζόμενος στον πολιτισμό. Μπορούν να γίνουν -και γίνονται- «θαύματα» με ελάχιστο κόστος, σε σύγκριση με το κόστος δράσεων που αποσκοπούν μόνο στην πρόσκαιρη προβολή ορισμένων πολιτικών προσώπων.

 Για τη συναυλία-αφιέρωμα στους "Έλληνες του Κόσμου" στις 9 Σεπτεμβρίου, στο Ηρώδειο, ευχόμαστε από καρδιάς κάθε επιτυχία. Ωστόσο αυτό ούτε μας εμπόδιζε κι ούτε μας εμποδίζει να ασκούμε κριτική όπου εντοπίζεται υπερβολικός "ζήλος" πάνω σε θέματα που μας αφορούν άμεσα ως «Έλληνες του Κόσμου». Ελπίζουμε ακόμη να έχουμε τη χαρά να συνεργαστούμε στο μέλλον με τους διοργανωτές πάνω σε θέματα που άπτονται των κοινών στόχων και δράσεών μας.

 Ανδρέας Μπούκας

Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού Σουηδίας (ΚΕΠΣ)

 ΥΓ: Για όσους δεν γνωρίζουν. Το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού Σουηδίας (ΚΕΠΣ) είναι ένα ανεξάρτητο πολιτιστικό ινστιτούτο με δράση στο χώρο της Σουηδίας και γενικότερα της Σκανδιναβίας. Συνδυάζει τη δράση βιβλιοθήκης, αρχείου και μουσείου. Στόχος του ΚΕΠΣ είναι να διατηρήσει, να αναπτύξει και να αναδείξει την πολιτιστική κληρονομιά των Ελλήνων της Σουηδίας. Να συμβάλλει στην περαιτέρω ανάπτυξη των πολιτιστικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και των χωρών της Σκανδιναβίας. Προβάλλει δε άμεσα την Ελλάδα και τον ελληνικό πολιτισμό στη Σουηδία και γενικότερα στη Σκανδιναβία.